Η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού γνωρίζει σημαντική άνθιση τις τελευταίες δεκαετίες. Όλο και περισσότεροι Έλληνες καταναλώνουν εμφιαλωμένο νερό. Τα κίνητρα για την τάση αυτή διαφέρουν σημαντικά: άλλοι το προτιμούν επειδή πιστεύουν ότι έχει καλύτερη γεύση, ενώ άλλοι διότι θεωρούν ότι είναι πιο ασφαλές και υγιεινό από το νερό του δικτύου ύδρευσης.
Είτε το νερό προέρχεται από το δίκτυο ύδρευσης είτε το προμηθευόμαστε εμφιαλωμένο, είναι σημαντικό να είναι ασφαλές και κατάλληλο για κατανάλωση:
- Όσον αφορά το νερό του δικτύου ύδρευσης, οι φορείς διαχείρισης των δικτύων ύδρευσης (Δήμοι, ΔΕΥΑ) υποχρεούνται από τη σχετική νομοθεσία να παρακολουθούν τακτικά την ποιότητα του νερού ύδρευσης με εργαστηριακές αναλύσεις φυσικοχημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων.
- Αντίστοιχα, το εμφιαλωμένο νερό υπόκειται σε τακτική παρακολούθηση της ποιότητάς του σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και τις υποδείξεις του Ε.Φ.Ε.Τ. (Εθνικός Φορέας Ελέγχου Τροφίμων).
Γιατί επιλέγουμε εμφιαλωμένο νερό αντί για νερό δικτύου και αντίστροφα;
Το εμφιαλωμένο νερό είναι σαφώς πολύ ακριβότερο από το νερό του δικτύου ύδρευσης, έως και 400 φορές ακριβότερο. Επομένως, για να προστατέψουμε την τσέπη μας χωρίς να κάνουμε εκπτώσεις στην υγεία μας, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε για ποιο λόγο επιλέγουμε να πίνουμε εμφιαλωμένο και όχι νερό δικτύου.
Πριν λοιπόν επιλέξετε μεταξύ εμφιαλωμένου νερού και νερού δικτύου, θα ήταν καλό να ενημερωθείτε πρώτα για την ποιότητα του νερού του δικτύου ύδρευσης της περιοχής σας και για την ποιότητα των εμφιαλωμένων νερών που κυκλοφορούν στην περιοχή.
Για να ενημερωθείτε για την ποιότητα του νερού του δικτύου ύδρευσης, μπορείτε να απευθυνθείτε στο φορέα διαχείρισης του δικτύου ύδρευσης της περιοχής σας (Δήμος ή ΔΕΥΑ). Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, οι φορείς ύδρευσης είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τακτικά την ποιότητα του πόσιμου νερού στο δίκτυο ύδρευσης και να τηρούν αρχείο με όλες τις εργαστηριακές αναλύσεις που εκτελούν.
Εναλλακτικά, μπορείτε να απευθυνθείτε σε εργαστήριο αναλύσεων νερού για την εργαστηριακή ανάλυση δείγματος νερού από τη βρύση σας. Καλό είναι να προτιμάτε διαπιστευμένα εργαστήρια αναλύσεων που εξειδικεύονται σε αναλύσεις πόσιμου νερού, διότι με τη διαπίστευση εξασφαλίζεται η αξιοπιστία και η πιστότητα των αποτελεσμάτων των αναλύσεων.
Τι είναι τα εμφιαλωμένα νερά και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους;
Τα εμφιαλωμένα νερά που κυκλοφορούν στην Ελλάδα κατατάσσονται σε 3 βασικές κατηγορίες:
- Επιτραπέζια νερά: είναι νερά που προέρχονται από το δίκτυο ύδρευσης ή άλλη πηγή και μετά από επεξεργασία και απολύμανση είναι κατάλληλα για εμφιάλωση
- Φυσικά μεταλλικά νερά: είναι νερά που έχουν αναγνωριστεί ως τέτοια από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και μετά από επεξεργασία είναι κατάλληλα για εμφιάλωση. Στα φυσικά μεταλλικά νερά δεν γίνεται απολύμανση, ώστε να μην αλλοιωθεί η σύστασή τους, στην οποία οφείλεται και ο επίσημος χαρακτηρισμός τους ως «φυσικά μεταλλικά νερά»
- Νερά πηγής: είναι νερά που προέρχονται από αναγνωρισμένες και προστατευμένες πηγές και μετά από επεξεργασία είναι κατάλληλα για εμφιάλωση. Όπως και στα φυσικά μεταλλικά νερά, στα νερά πηγής δεν γίνεται απολύμανση, ώστε να μην αλλοιωθεί η σύστασή τους
Γεύση
Πολλοί συνάνθρωποί μας προτιμούν το εμφιαλωμένο νερό λόγω της γεύσης του. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η γεύση του νερού καθορίζεται από τις τεχνικές επεξεργασίας του και από την ποιότητα της προέλευσής του. Ιδιαίτερο ρόλο παίζει η φυσική περιεκτικότητά του σε άλατα και μέταλλα.
Το πόσιμο νερό των δικτύων ύδρευσης στους Δήμους της Π.Ε. Ξάνθης προέρχεται από υπόγεια ύδατα (πηγές & υδρογεωτρήσεις). Αυτό σημαίνει ότι έχουν συνολική περιεκτικότητα αλάτων και μετάλλων στα ίδια περίπου επίπεδα με τα φυσικά μεταλλικά νερά που κυκλοφορούν στην αγορά. Θα περίμενε κανείς ότι θα έχουν και παραπλήσια γεύση. Αυτό όμως δεν ισχύει.
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη γεύση του νερού είναι η μέθοδος απολύμανσης. Η απολύμανση του νερού του δικτύου ύδρευσης γίνεται συνήθως με χλωρίωση (π.χ. προσθήκη διαλύματος υποχλωριώδους νατρίου) που είναι πολύ αποτελεσματική και αρκετά οικονομική. Όμως, η χλωρίωση δίνει μια χαρακτηριστική γεύση στο νερό του δικτύου, λόγω της υποχρεωτικής περίσσειας χλωρίου απολύμανσης που πρέπει να υπάρχει στο νερό του δικτύου – το ονομαζόμενο υπολειμματικό χλώριο.
Εάν ενδιαφέρεστε για περισσότερες πληροφορίες για τη χλωρίωση του πόσιμου νερού του δικτύου ύδρευσης, μπορείτε να τις αναζητήσετε και σε άλλα άρθρα του εργαστηρίου μας.
Πέραν από τη χλωρίωση, υπάρχουν και άλλες τεχνικές απολύμανσης, όπως η προσθήκη όζοντος (O3), η υπεριώδης ακτινοβολία, η αντίστροφη όσμωση, η μικροδιήθηση κ.α. Από τις τεχνικές αυτές και εφόσον επιτρέπεται η απολύμανση του νερού, οι επιχειρήσεις εμφιάλωσης προτιμούν συνήθως την οζόνωση. Αν και είναι πολύ ακριβότερη από τη χλωρίωση, η οζόνωση δεν αλλοιώνει τη γεύση του νερού και μετά την απολύμανση δεν παραμένει καθόλου απολυμαντικός παράγοντας μέσα στο νερό.
Τα φυσικά μεταλλικά νερά και τα νερά πηγής έχουν την ίδια χαρακτηριστική γεύση με τον υδροφορέα από τον οποίο προέρχονται.
Φυσικοχημική σύσταση του εμφιαλωμένου νερού
Όλα τα δοχεία εμφιαλωμένου νερού (μπουκαλάκια, φιάλες για ψύκτες) φέρουν επισήμανση της φυσικοχημικής ποιότητας του νερού που περιέχουν. Η ετικέτα του δοχείου περιλαμβάνει τα αποτελέσματα της ισχύουσας και πλέον πρόσφατης εργαστηριακής ανάλυσης της ποιότητας του υδροφορέα από τον οποίο προέρχεται το εμφιαλωμένο νερό.
Η ανάγνωση της ετικέτας μπορεί να σας δώσει όλες τις πληροφορίες που σας ενδιαφέρουν για τη συγκέντρωση των ιόντων και των ενώσεων που περιέχονται στο εμφιαλωμένο νερό. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του εμφιαλωμένου νερού, μπορείτε να απευθυνθείτε στην εταιρεία εμφιάλωσης και να ζητήσετε τις πληροφορίες που αναζητάτε.
Είναι τα εμφιαλωμένα νερά κατάλληλα για ευπαθείς ομάδες καταναλωτών;
Το πόσιμο νερό του δικτύου ύδρευσης μπορεί να περιέχει ορισμένες ουσίες και ρυπαντές, οι οποίες σε χαμηλές συγκεντρώσεις και εφόσον διατηρούνται εντός των ορίων που προδιαγράφονται από τη σχετική νομοθεσία, δεν αποτελούν κίνδυνο για την πλειοψηφία του πληθυσμού.
Οι λεγόμενες «ευπαθείς ομάδες» περιλαμβάνουν κυρίως συνανθρώπους μας με ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενημένο ή σε καταστολή: καρκινοπαθείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες, άτομα προσβεβλημένα από AIDS, άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων. Στις ευπαθείς ομάδες συγκαταλέγονται επίσης ηλικιωμένοι, νήπια και βρέφη, έγκυες γυναίκες και τα έμβρυα τους.
Το εμφιαλωμένο νερό αποτελεί μια καλή εναλλακτική λύση για πόσιμο νερό για τις ευπαθείς ομάδες καταναλωτών, καθώς περιέχει συνήθως χαμηλότερες συγκεντρώσεις ορισμένων ουσιών και ρυπαντών από το νερό του δικτύου ύδρευσης. Επίσης, τα φυσικά μεταλλικά νερά και τα νερά πηγής δεν υποβάλλονται σε απολύμανση, συνεπώς πρέπει να χαρακτηρίζονται από εξαιρετική μικροβιολογική ποιότητα.
Θα πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε ότι ακόμα κι αν προτιμήσουμε το εμφιαλωμένο νερό έναντι του νερού του δικτύου ύδρευσης για πόση, μπορούμε να εκτεθούμε στις ουσίες που περιέχονται στο νερό του δικτύου όταν βουρτσίζουμε τα δόντια μας, όταν πλένουμε φρούτα και λαχανικά κλπ.
Πρακτικές συμβουλές για τη χρήση ή μη εμφιαλωμένου νερού
Η κατανάλωση νερού από το δίκτυο ύδρευσης ή η υποκατάστασή του από εμφιαλωμένο νερό είναι πρωτίστως προσωπική επιλογή, που μπορεί να βασίζεται σε:
- υποκειμενικά κριτήρια (γεύση νερού),
- ποιοτικά χαρακτηριστικά (φυσικοχημική σύσταση),
- υποδείξεις ιατρού για την προστασία της υγείας ευπαθών ομάδων,
- προσωπική πεποίθηση ότι το νερό του δικτύου είναι ακατάλληλο
Ανεξάρτητα από τους λόγους που σας οδήγησαν να υποκαταστήσετε το νερό του δικτύου ύδρευσης με εμφιαλωμένο νερό, σας συστήνουμε τις παρακάτω πρακτικές για την προστασία της υγείας σας:
- Να μην παραμένετε σε μία μόνο μάρκα εμφιαλωμένου νερού, αλλά να τις αλλάζετε περιοδικά. Με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός σας δε θα συνηθίσει σε μια μόνο ποιότητα εμφιαλωμένου νερού και θα μπορέσει να ανταποκριθεί καλύτερα όταν χρειαστεί να πιείτε νερό από το δίκτυο ή από άλλη μάρκα εμφιαλωμένου νερού.
- Να αποφεύγετε φιάλες εμφιαλωμένου νερού που φαίνονται σε κακή κατάσταση ή είναι εκτεθειμένες σε ακραίες συνθήκες. Τα δοχεία του εμφιαλωμένου νερού μπορεί να αλλοιωθούν από τις ακραίες συνθήκες και ορισμένα συστατικά του δοχείου μπορεί να ρυπάνουν το νερό που περιέχουν.
- Να προτιμάτε γυάλινα δοχεία έναντι των πλαστικών, διότι είναι πιο σταθερά από χημικής άποψης και δεν αλλοιώνονται εύκολα. Επίσης, να μην ξαναγεμίζετε τα κοινά πλαστικά μπουκάλια νερού του εμπορίου, διότι τα υλικά κατασκευής τους δεν είναι τόσο ανθεκτικά όσο τα υλικά των πλαστικών φιαλών νερού για ψύκτες.
- Να διαβάζετε τη σύσταση του εμφιαλωμένου νερού, εφόσον αυτή αναγράφεται πάνω στην ετικέτα του δοχείου.
- Αν ανήκετε σε κάποια από τις ευπαθείς ομάδες καταναλωτών, να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας και να ζητάτε να σας υποδείξει αν είναι απαραίτητο ή όχι να καταναλώνετε εμφιαλωμένο νερό αντί του νερού του δικτύου ύδρευσης.
Πηγή: US Environmental Protection Agency (US EPA) www.epa.gov
US Center for Disease Control and Prevention (US CDC) www.cdc.gov Εθνικός Φορέας Ελέγχου Τροφίμων www.efet.gr
